Wat is er wettelijk vastgelegd voor rij- en rusttijden?

De Nederlandse wetgeving op het gebied van rij- en rusttijden speelt een cruciale rol in de verkeersveiligheid en het welzijn van het wegvervoer (vrachtwagens, bussen en touringcars). In dit artikel ervaart u de complexiteit van deze wetgeving – van rijtijden tot verplichte rusttijden – en wordt het belang van deze wet binnen het Europese transport uitgelicht. De regels binnen deze wetgeving reguleren de rij- en rusttijden, verhogen de verkeersveiligheid en zijn van grote invloed op de transportsector als geheel. Zodoende is het noodzakelijk dat zowel bestuurders als werkgevers met de voorschriften vertrouwd zijn.

Op wie is de wet van toepassing?

De Nederlandse wet betreffende rij- en rusttijden geldt voor beroepsbestuurders en werkgevers die reizen binnen Europa. Het naleven van de regels voor rij- en rusttijden is absoluut noodzakelijk, omdat niet-naleving kan leiden tot boetes. Hieronder volgt een overzicht:

• Betrokken bestuurders. Professionele vrachtwagen-, bus- en touringbestuurders dienen zich aan de wettelijke voorschriften te houden.
• Maximale rijtijden. De wet legt de totale bij elkaar opgetelde dagelijkse, wekelijkse en tweewekelijkse rijtijden aan banden.
• Ononderbroken rijtijd. De wet begrenst de duur van ononderbroken rijden tussen pauzes of tussen een pauze en een rustperiode.
• Verantwoordelijkheden werkgever. Werkgevers moeten ervoor zorgen dat bestuurders minstens elke 4 weken de mogelijkheid hebben om naar huis te gaan of om naar hun vaste werkplek terug te keren.

De basisregels omtrent rij- en rusttijden voor bestuurders

Zowel bestuurders als werkgevers dienen een grondige kennis te hebben van de regels inzake werk- en rusttijden om de wet volledig te kunnen naleven. In de volgende paragraaf worden de basisprincipes van het systeem besproken.

Rijtijden

Vrachtwagen- en busbestuurders zijn gebonden aan duidelijke voorschriften:

• Maximale dagelijkse, wekelijkse en tweewekelijkse rijtijden. Binnen de Nederlandse wet gelden voor beroepsbestuurders strenge tijdslimieten wat betreft rij- en rusttijden. Deze limieten zijn opgesteld om zowel de verkeersveiligheid als het welzijn van de bestuurder te waarborgen. De dagelijkse rijtijden mogen niet meer dan 9 uur bedragen en de wekelijkse limiet ligt bij 56 uur. Over een periode van twee weken mogen bestuurders over het algemeen maximaal 90 uur rijden. Deze limieten moeten nauwkeurig worden nageleefd om uitputting te voorkomen en ervoor te zorgen dat bestuurders alert blijven tijdens hun ritten.
• Ononderbroken rijtijd. Naast de dagelijkse, wekelijkse en tweewekelijkse limieten zijn er ook regels voor de maximale ononderbroken rijtijd. Dit om de alertheid van de bestuurder op peil te houden en ongelukken door vermoeidheid te voorkomen. Volgens de wet mogen bestuurders niet langer dan 4,5 uur rijden zonder een verplichte pauze te nemen. Na 4,5 uur onafgebroken rijden moeten ze een pauze van minstens 45 minuten nemen. Deze verplichte pauzes zijn essentieel voor zowel rust als herstel en leveren dan ook een belangrijke bijdrage aan de algehele verkeersveiligheid.
• Verantwoordelijkheden werkgever. Werkgevers in de transportsector hebben de verantwoordelijkheid om ervoor te zorgen dat bestuurders de regels naleven. Zo is het aan het management om werkroosters op te stellen die bestuurders de mogelijkheid bieden om minstens elke 4 weken naar huis te gaan of naar hun vaste werkplek terug te keren. Deze regeling is bevorderlijk voor het welzijn van de bestuurder en bovendien wettelijk verplicht. Het is dus de taak van de werkgevers om roosters zorgvuldig uit te denken en te beheren, zodat niet alleen de verkeersveiligheid maar ook de wet wordt gerespecteerd.

Alle informatie rondom rijtijden is beschikbaar op de website van de Nederlandse overheid.

Rusttijden

De wetgeving schrijft dagelijkse en wekelijkse rustperioden voor, waardoor een gestructureerd raamwerk voor de rusttijden van bestuurders wordt vastgelegd.

• Dagelijkse en wekelijkse rusttijden. Tijdens deze vastgestelde tussenpozen is het voor bestuurders wettelijk verboden om deel te nemen aan het wegvervoer of zich beschikbaar te stellen voor hun werkgever. Deze verplichte rustperiodes zijn belangrijk om de alertheid van de bestuurder te waarborgen en de risico’s op ongelukken als gevolg van vermoeidheid te beperken.
  • • Dagelijkse rusttijd. Bestuurders moeten een dagelijkse rusttijd van minimaal 11 uur in acht nemen.
    • Opgedeelde rust. Voor een opgesplitste pauze kunnen bestuurders achtereenvolgens 3 uur + 9 uur nemen.
    • Minimale verkorte rusttijd. Een verkorte minimum rusttijd van 9 uur is drie keer per week toegestaan. Wanneer er sprake is van dubbele bezetting kan deze pauze binnen een tijdsbestek van 30 uur worden genomen.
    • Wekelijkse rusttijd. Bestuurders zijn verplicht een ononderbroken wekelijkse rusttijd van minimaal 45 uur te hanteren. Deze duur mag echter eens in de twee weken worden ingekort tot 24 uur, waarbij het verschil aan het einde van de derde week moet worden gecompenseerd.
• Geschikte accommodatie. Om het welzijn van de bestuurder verder te bevorderen, zijn er specifieke voorschriften voor de verblijfsmogelijkheden tijdens rustperiodes. Tijdens hun verplichte wekelijkse rustpauzes moeten bestuurders gebruik kunnen maken van geschikte faciliteiten. Denk hierbij aan aparte slaapruimtes voor zowel mannen als vrouwen en de aanwezigheid van schone badkamers. Werkgevers zijn overigens verantwoordelijk voor de kosten van dergelijke accommodaties, zodat bestuurders toegang hebben tot fatsoenlijke ruimtes om de rust te krijgen die zij nodig hebben.

In lijn met de regelgeving is rusten in de cabine over het algemeen verboden, met uitzondering van de verkorte wekelijkse rustperiode. De wet is opgesteld om te garanderen dat bestuurders toegang hebben tot goede faciliteiten die ontspanning mogelijk maken en zo een aanzienlijke bijdrage leveren aan de verkeersveiligheid.

Tabel voor rij- en rusttijden

Handhaving en boetes

Zowel de handhaving als de boetes in het Nederlandse wegvervoer zijn op 24 maart 2023 ingrijpend veranderd. Overtredingen vallen nu uiteen in vier categorieën, van klein tot zeer ernstig. Kleine overtredingen resulteren in boetes van €149, die direct worden opgelegd na een bedrijfsinspectie. Bij de tweede bedrijfsinspectie worden grote overtredingen onmiddellijk beboet met bedragen tussen de €150 en €449. Voor zware overtredingen vallen tijdens de eerste bedrijfsinspectie boetes tussen de €450 en €1.349. De eerste bedrijfsinspectie bestraft zeer ernstige overtredingen met boetes van €1.350 of hoger. Tweede overtredingen verhogen de boetes met 100% en derde overtredingen met 200%.

De veiligheid en de kwaliteit van het wegvervoer krijgen voorrang door deze aanpassingen inzake werktijden en de regelgeving voor tachografen.

Hoe kunt u boetes voor het niet naleven van de wetgeving inzake rij- en rusttijden vermijden?

Het is van cruciaal belang om de regels volledig te begrijpen. Bedrijven en bestuurders zijn samen verantwoordelijk voor overtredingen inzake tachograaf. Wagenparkbeheerders moeten zorgen voor een correct georganiseerd werkrooster, instructies en regelmatige controles om deze overtredingen te voorkomen. Hierbij is het belangrijk dat er snel actie kan worden ondernomen en dat er niet te lang wordt gewacht met het oplossen van problemen.

Ten tweede kunnen bedrijven gebruikmaken van oplossingen zoals de digitale tachograaf van Linqo, dat de naleving van de EU-regelgeving vereenvoudigt. Dit platform automatiseert het beheer van tachograafbestanden en zorgt ervoor dat gegevens snel en eenvoudig kunnen worden opgevraagd. Het biedt zowel inzicht in de activiteiten en overtredingen van bestuurders als oplossingen voor gegevensoverdracht en -integratie, die helpen bij het foutloos documenteren van data en het naleven van de naleving. Door dergelijke oplossingen te implementeren, kunnen bedrijven het risico op boetes aanzienlijk verkleinen en tegelijkertijd op effectievere wijze omgaan met de complexe regelgeving voor rij- en rusttijden.

Kortom, het naleven van de wetgeving omtrent rij-en rusttijden is noodzakelijk om hoge boetes te vermijden. Door gebruik te maken van technologische oplossingen zoals de digitale tachograaf van Linqo kan het naleven worden vereenvoudigd, de registratie worden verbeterd en het risico op kostbare overtredingen worden verkleind.